Qimmiutitaannginninni

Qimmiutitaarnissaq eqqarsaatigilluarlugu pilersaarusiorneqartariaqarpoq. Pingaaruteqarpoq illit ilaquttavillu qulakkeernissaat sumut pilernerlusi, ilissinnut pillusi kisiannili pingaartumik qimmeq eqqarsaatigalugu. Qimmimik pisaarneq ataavartumik akisussaaffiliivoq. Qimmiuteqarneq annertuumik akisussaaffiuvoq, qimmerlu nalinginnaasumik ukiut 8-14-ini uumasarnera eqqaamasariaqarpoq.

Piffissaq
Qimmit tamarmik suunerat suugaluarunilluunniit peqqissuussagunik najornissat pisariaqartippaat. Qimmimut ataatsimoorniartuuneq pissusissamisoorpoq, maannakkullu illit ilaquttatillu ataatsimooqatigilerpaasi.

Qimmeq ullormut akunnerit 5-8-it sinnerlugit kisimiinnissaa innersuussutaanngilaq. Ullut tamaasa aalasarnermi saniatigut, qimmip sammisassaqartinneqarnissani sungiusarneqarnissanilu pisariaqartippai, sianissutsimigut qasussaguni naammagisimaarinnissagunilu. Kiisalu qimmip illaarnissaanut eqqiarnissaanullu piffissaqarfiginissaa naatsorsuutigissavat (suuneraniit suuneranut allanngorartarput).

Nukissaqarneq
Qimmip qanoq piumasaqarfigineqarnini siumut nalunngereerneq ajorpaa. Illillu tamatuminnga ilinniartissavat. Tamannalu pissutigalugu qimmivit susinnaatinneqarnera susinnaannginneralu pillugit ilinniartinnissaanut piffissangaatsiap atornissaa piareersimaffigissavat.

Ulluinnarni inuunerit
Qimmeq iluarusunnerpaasarpoq aalajangersimakannersumik inuuneqaruni. Ullut suliffiit sivisuut, nutserarnerujussuit, suliartortarfiit nikerarneri, angalasarnerit, paarsisoqartarnerit il.il. qimmimik eqqissiviilliortitsillutillu uippakajaartitsilersinnaapput.

Aningaasaqarneq
Qimmeqarneq akisuvoq. Nerisassanut, qimmimut atortussat il.il. aningaasartuutiginissai naatsorsuutigineqartariaqarpoq.

Ineqarneq
Inissiami najugaqaruit eqqarsaatigissavat qimmip sila qanoq ikkaluarpalluunniit ullormut arlaleriarluni aneerunissaa. Ilaatigut quiartornissaa anariartornissaalu pissutigalugit aamma ilaatigut timigissarnissani tarnikkullu ineriartortinneqarnissamik pisariaqartitsinera pissutaalluni. Illumi ungalulimmi najugaqaraluaruilluunniit, allaat quiniarluni anarniarlunilu anisiinnarneqarsinnaagaluartoq, qimmip ullut tamaasa minnerpaamik akunnerit 1-2 pisuttuaqatiginissaa pisariaqarpoq. Qimmip ungaluukkat iluini kisimiilluni aneersinnaagaluartoq qanoq annertutigisumik timiminik aalatitsisinnaanera killeqarpoq. Tamatuma saniatigut ungaluukkat iluini tikkit tamaasa sukkasuumik ilikkartarpai. Qimmit nutaanik misigisaqarnissartik pisariaqartippaat. Tamannalu taamaallaat pisinnaavaa sumiiffiit allanik tipillit tikissinnaagunigit.

Qimmit tamarmik nipinut takusanullu qisuariartarput. Ineqarfinni ataatsimoortuni najugaqaruit, qimmip sanilinnut akornutaannginnissaa eqqarsaatigisariaqarpat. Qimmeq naalakkerlugu nipaarsaartinnissaanik ilinniartinneqarsinnaavoq, kisianni amerlanertigut iluaqutaananilu ajornakusoorsinnaavoq, qimmeq kisimiitilluni qilulerpat. Qimmerli qilulerpat kamaffigalugu naveerneqanngisaannassaaq, taamaaliornerup ajornartorsiut sakkortusiinnassammagu.

Nammineq illuutinni najugaqanngikkuit, najugaqarfinni qimmeqaqqusaanera qulakkiissavat.

Qimmit meeqqallu
Ilaqutariinni meeqqat eqqarsaatigalugit qimmerpassuit pissarsiarineqartarput. Meeqqat qimmeq kissaatigiuartarpaat, paarinissaa pisuttuaqatigisarnissaalu neriorsuutigisarlugu. Kisianni nutaarsiassaanerata soqutiginarnera annikillippat, pisussaaffiit amerlasuutigut angajoqqaanut tunniunneqartarput. Uumasunut akisussaassuseqarneq meeqqat ilinniagassaraat, tamannalu inersimasuniit nakkutigineqarnikkut pissaaq. Meeqqap uumasumut qimmimulluunniit akisussaatinneqarnissaa naatsorsuutiginngisaannaruk. Tamanna peqqutaalluni inersimasup qimmimik toqqaaneq, nakkutiginninneq paaqqinninnerlu akisussaaffigiuaannarpaa.

Taamaattorli meeqqanut qimmimik alliartoqateqartarneq pisuunnguallaataasinnaaqaaq, tassami meeqqat uumasumik allamik ilaqarnissaq, paasinninnissaq, ataqqinninnissaq, isumassuinissarlu ilinniarsinnaagamikku. Angerlarsimaffimmi qimmiutitaassagaanni, meeqqat qimmerlu tunngavittut malittarisassanik, susinnaanerinik susoqassannginnersorlu ilinniartinnissaat pingaaruteqarpoq. Qimmimut qanoq pissuseqarnissamut pitsaasunik malittarisassaqaraanni, ajunngitsumik kinguneqarnissaa ilimanarnerpaajuvoq. Qimmip angerlarsimaffimmut apuutinnginnerani malittarisassat inissereersimassapput.

Qimmit pillugit atuakkani amerlasuutigut allassimasarpoq, qimmeq pineqartoq race-usoq "meeqqanut naleqquttoq". Race-t tamarmik tunngavimmikkut "meeqqanut naleqquttuusarput", qimmiaraaneriniit meeqqat ilagalugit nuannersunik misigisaqartarunik sungiusarneqarlutillu. Qimmeq meeqqat inersimasut takornartallu akornanni nuannaarluni toqqissisimasumik pissuseqassappat, qimmiaraaneraniilli inuit akornanniitsillugu sunnernissaa pingaaruteqarpoq. Meeqqat mikisut qimmillu kisimeeqatigiisinngisaannarnissaat aamma eqqaamassavat.

Nappaat
Qimmeq napparsimalersinnaavoq uumasunullu nakorsamik ikiorneqarsinnaanissaq qularnarluni. Qimmeq ima napparsimatigilissagaluarpat naalliuuteqalerlunilu, anniaatit taakku unitsinnissaat illit akisussaaffigaat. Tassa imaappoq toquttariaqarit imaluunniit allamut toqutsittariaqarit.

Illit ilaquttavillu qimmiutitaannginnissinni tamakku eqqarsaatigilluaqqaarnissaat pingaaruteqarpoq.

Inatsisinut ilitsersuut
Kalaallit Nunaanni uumasunik illersuineq pillugu inatsimmut ilitsersuut
Qimmit qimuttut kiisalu qimmeqarneq qitsuuteqarnerlu pillugit inatsimmut ilitsersuut

Inuppassuit qimminik nuannarisaqarput qimmiutitaarusuttarlutillu. Taamaattorli qimmiutitaannginnermi pilersaarusiortoqartariaqarpoq eqqarsaatigeqqissaagaasallunilu. Illit ilaquttatillu sulernerlusi paaseqqissaarnissaa pingaaruteqarpoq. Imminut taamaattorli aamma qimmeq eqqarsaatigalugu. Qimmimik pisaaruit ataavartumik toqunissaata tungaanut akisussaaffiliisuuvoq.

Assersuutigalugu, ilisimaviuk qimmit nalinginnaasumik ukiut arfineq-pingasuniit ukiunut 14-nut uumasarmata? Qimmeq ukiorpassuarni paarilluartussaavat. Qimmiutitaannginninni siunnersuutitsialaat eqqarsaatigisariaqakkatillu ukuusinnaapput.

Qimmimut piffissaqarluarnissaq pingaaruteqarpoq. Qimmeq ullormut akunnerit arfineq-pingasut sinnerlugit kisimiinnissaa innersuussutaanngilaq.

Tamatuma saniatigut qimmeq aalanissaanut eqqarsartaatikkullu sungiusarluarneqartassaaq. Qimmiutit ullormut minnerpaamik pingasoriarlutit aneersittassavat.. Naatsiivimmut anillatsillugu naammanngilaq. Tamatuma saniatigut eqqarsartaatsikkut suliaqartinneqartassaaq, assersuutigalugu sungiusarnikkut qimminut ikkussortakkatigulluunniit.

Qimmeqarneq aningaasanik naleqarpoq. Qimmeq akeqarnerata saniatigut nerisassanut, atortussanut aningaasartuutissanullu aningaasartuuteqarsinnaasoq eqqaamassavat. Qimmeq napparsimalissagaluarpat uumasut nakorsaanut nakorsiarnissaa aamma akeqassaaq.

Illumi inissiamiluunniit najugaqaraluarussi inip eqqortumik pequsersorsimanissaa aamma pingaaruteqarpoq. Qimmeq inissaqassaaq, sanilinullu akornutaassanngilaq.

Najugarisannilu qimmeqarsinnaatitaanerlutit aamma qulakkeeqqaassavat.

Qimmeqarluni alliartorneq meeqqanut nuannersinnaavoq, meerarpassuillu qimmiutitaarusuttarput. Ajoraluartumilli pissanganarunnaartarpoq, meeqqallu qimmimik paarsinissaminnut neriorsuutertik puigortarpaat. Taamaammat qimmeq inersimasumit akisussaaffigineqartariaqarpoq, meeqqanullu qimmimik akisussaaffeqarnissaq naatsorsuutigineqanngilluinnassanani.

Taamaattorli qimmiuteqarneq meeqqanut ilikkarfiusinnaalluarpoq. Uumasunut asanninnermik ataqatigiinnermillu, taamaattorli aamma akisussaaffimmik, ataqqinninnermik isumassuinermillu. Pingaaruteqarpoq qimmeq angerlannginnerani qanoq pingaaruteqartiginersoq qanorlu qimmeqarnermi inatsiseqarnersoq meeqqanut nassuiassallugu qimmiutitaarniarlusi aalajangerussi.

Nunatsinni qimmit akusaarrapput, ilaatigut Nuummi qimmit allallu. Taakku nalinginnaasumik peqqillutillu inequnartarput. Taamaattorli qimmip suussusaa nalugaanni nalunartarpoq qanoq ittumik qimmiutitaarnerluni.

Qimmip suussusaanik ilisimasaqarluni qimmiutitaaraanni amerlanertigut pissusaa peqqissusaalu nalinginnaasumik ilisimaneqartarpoq. Taamaattorli kingoqqiffilimmik qimmiutitaarnissaq akisunerusinnaavoq pisariunerullunilu, amerlanertigut Danmarkimeersuunngikkaangamik nunat allaneersuusaramik.

Qanorluunniit taamaakkaluartoq qimmiutissanik aalajangertinnak eqqarsarluaqqaartariaqarnissat pingaaruteqarpoq. Qanoq pilliuteqartigissanersutit qanorlu piumasaqarnerlutit apeqqutaalluni qimmiutitaassaatit. Assinganik nappaateqarpallaanngitsumik imaluunniit ajoquteqarpallaanngitsumik qimmiutitaarnissaq iluarnerpaasarpoq.

Nunatsinni issittarnera eqqaamasassavit ilagaat. Qimmit tamarmik issittumi uummasuunissaminnut naleqqunneq ajorput.. Meqqukitsumik qimmiutitaarniaruit pingaaruteqarpoq ukiumi oqorsaatissaanik pisinissaq.